Ăn gì vào con không vào mẹ!

Chúng ta biết rằng dưỡng chất cần cho mỗi người hàng ngày bao gồm năng lượng và các chất dinh dưỡng. Khi có thai, mặc dù nhu cầu năng lượng và các dưỡng chất đều  tăng hơn so với người bình thường nhưng không phải là tăng gấp đôi, hay ăn cho hai người, mà là tăng theo nhu cầu phát triển của thai. Năng lượng quyết định việc tăng cân của mẹ và các dưỡng chất quyết định sự tăng trưởng và khỏe mạnh của thai. Vậy nên, muốn “ăn để vào con mà không vào mẹ nhiều” thì chị em cần lưu ý những điểm sau:

1. Cung cấp vừa đủ năng lượng để kiểm soát việc tăng cân của mẹ:
   • Hạn chế sử dụng các thực phẩm cung cấp năng lượng rỗng (tức thực phẩm chỉ cung cấp năng lượng mà không kèm dưỡng chất) như đường, các loại đồ ngọt (bánh, kẹo, kem, chè, nước ngọt…) và mỡ (trừ mỡ cá).
   • Do tinh bột và chất béo là 2 nhóm thực phẩm cung cấp năng lượng chính cho bữa ăn hàng ngày nên mẹ cần ăn có kiểm soát và chọn lọc:
     • Tinh bột: Về lượng, cần khoảng 1 chén cơm mỗi bữa chính hay 2-3 chén cơm/ngày cho mẹ bầu có mức cân nặng tăng trung bình và nên giảm ít hơn đối với mẹ đang tăng cân nhanh (không được kiêng tuyệt đối tinh bột vì chất này rất cần để cung cấp Glucose cho não hoạt động). Về chất, nên thay một phần hay toàn phần cơm gạo trắng, xôi nếp, bánh mì trắng, bún, phở… bằng các loại tinh bột thô, giàu chất xơ và dưỡng chất, giúp hấp thu đường chậm và no lâu, hạn chế cảm giác đói hay nghén thường gặp do rối loạn nội tiết khi có thai, như các loại ngũ cốc nguyên hạt nguyên cám (gạo lứt, yến mạch, bánh mì đen/nâu…).
     • Chất béo: cần giảm tối đa mỡ thịt, các món chiên/ xào/ sấy có dầu mỡ.  Nên ăn mỡ cá (cá béo), các loại hạt có dầu (như hạt điều, đậu phộng, hạnh nhân, quả óc chó…), quả bơ vì là nguồn chất béo rất giàu Omega 3 và DHA, phối hợp uống sữa bổ sung nguồn dưỡng chất này sẽ tốt cho sự phát triển thần kinh, não và thị lực của con.
2. Cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết giúp con tăng trưởng toàn diện:

• Chất đạm: rất quan trọng để thai nhi phát triển cơ xương và là nguồn chất sắt, kẽm quý. Nên ăn thịt nạc (heo, bò, gà…) 3-4 lần/tuần, cá mỡ 2-3 lần/tuần, cá nhỏ luôn xương hay tôm đồng/ tép nhỏ luôn vỏ 2-3 lần/tuần, trứng 4-5 quả/tuần, hải sản khác như cua, ghẹ, nghêu sò… 1 lần/tuần, rong biển 2-3 lần/tuần, đậu đỗ 3-4 lần/tuần.
• Các loại rau củ màu đậm (như rau lá xanh đậm, bông cải xanh, củ quả màu cam vàng đỏ…) và trái cây tươi (như cam, bưởi, táo, chuối, dâu tây, kiwi, dưa hấu…) vừa cung cấp các vitamin, khoáng chất, vừa cung cấp chất xơ giúp mẹ no lâu và giảm táo bón. Lưu ý nên ăn trực tiếp cả xác sẽ tốt hơn là ép lấy nước hay uống sinh tố và không nên thêm đường hay sữa đặc vào, không ăn thường xuyên các loại trái cây ngọt (xoài, mít, nhãn, vải, sầu riêng…) vì sẽ làm mẹ tăng cân nhanh.
• Sữa và các sản phẩm từ sữa (sữa chua, phô mai): là nguồn chất đạm và Canxi quý, rất tốt cho hệ xương, răng của mẹ và con, cần 2-3 ly sữa/ngày, có thể dùng sữa tươi hay sữa có bổ sung thêm nhiều dưỡng chất và có thể sử dụng cả loại sữa bầu pha sẵn cho tiện lợi.
• Bổ sung I-ốt với các gia vị có bổ sung I-ốt mỗi ngày (như muối I-ốt, nước tương, nước mắm, bột nêm có I-ốt), ăn hải sản, rong biển hàng tuần.
• Bổ sung viên sắt và acid folic để phòng dị tật ống thần kinh ở con và thiếu máu thiếu sắt ở mẹ. Có thể bổ sung thêm các viên đa sinh tố và muối khoáng nhưng cần tư vấn BS để tránh hậu quả không mong muốn cho con.
• Uống nhiều nước (2,5-3 lít/ngày), tránh xa các loại nước ngọt có ga, trà, cà phê, rượu, bia.

3. Lưu ý khác

• Mẹ càng ăn đa dạng nhiều loại thực phẩm, con càng nhận đủ chất.
• Ăn tươi (thực phẩm càng ít chế biến, càng giữ được nhiều dưỡng chất).
• Ăn sạch (hạn chế thức ăn chế biến sẵn như đồ hộp, thịt nguội, xúc xích, lạp xưởng, mì gói… vì thường chứa nhiều chất béo, muối, phụ gia, hóa chất, không ăn thường xuyên cá biển lớn như cá mập, cá ngừ, cá mú biển, cá kiếm… vì có thể chứa hàm lượng thủy ngân cao, không ăn sống hay tái để tránh nhiểm khuẩn hay ký sinh trùng).