Dưỡng chất quan trọng khi mang thai

Chất sắt – không thể thiếu cho thể chất và trí não

Sắt cần cho cả thai phụ và thai nhi vì đây là chất quan trọng để tạo máu, giúp mang ôxy đến khắp cơ thể mẹ và thai nhằm cung cấp đủ cho sự phát triển của cơ thể thai, đảm bảo đủ dự trữ sắt cho thai để bé sử dụng sau khi sinh cho tới 6 tháng tuổi và chuẩn bị dự trữ cho lượng máu mẹ mất sau khi sinh. Sắt còn giúp tăng sức đề kháng của mẹ vì tham gia vào enzyme trong hệ miễn dịch.

Thiếu sắt khi mang thai sẽ làm trẻ dễ sinh non, nhẹ cân, ảnh hưởng lớn tới sự phát triển thể chất và trí não, đặc biệt làm giảm chỉ số thông minh IQ của trẻ. Đối với mẹ, thiếu máu do thiếu sắt sẽ gây hoa mắt, chóng mặt, khó thở, mẹ dễ bị mắc các bệnh nhiễm trùng, dễ bị sẩy thai, băng huyết sau sinh và tỷ lệ tử vong cao cho cả mẹ và con.

Canxi cho phát triển xương và răng…

Canxi là khoáng chất thiết yếu, cần với số lượng cao hơn các khoáng chất khác như sắt, đồng, kẽm… Nhu cầu Canxi khi mang thai tăng hơn 60% so với bình thường để giúp thai nhi hình thành và phát triển xương răng tốt mà vẫn đảm bảo sự toàn vẹn bộ xương của mẹ. Canxi còn có vai trò giúp co cơ, đông máu và dẫn truyền các tín hiệu thần kinh.

Mẹ mang thai mà thiếu canxi thì cơ thể mẹ sẽ rút nguồn canxi dự trữ trong xương mẹ để sử sụng nuôi con, lâu dần sẽ dẫn đến loãng xương sớm ở mẹ (đau tê chân, đau lưng, đau khớp, răng lung lay, chuột rút, lên cơn co giật…) và còi xương ở con ngay từ trong bụng mẹ…

DHA – dưỡng chất cần cho trí thông minh

DHA là một loại axit béo không no omega 3, đã được chứng minh có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển não và mắt của thai, và còn ảnh hưởng đến hệ miễn dịch của trẻ.

Thiếu DHA ở mẹ sẽ không chỉ làm giảm khả năng nhận thức, giảm chỉ số thông minh ở trẻ, mà còn làm tăng nguy cơ trẻ mắc bệnh hen suyễn và dị ứng sau này.

Phòng chống thiếu sắt, canxi và DHA cho mẹ bầu

Để thai nhận được đủ chất, mẹ bầu cần ăn uống đa dạng, sử dụng thường xuyên các nguồn thực phẩm giàu chất sắt (như thịt đỏ, gan, huyết, trứng, rau lá xanh…), giàu canxi (như sữa - đặc biệt là sữa có bổ sung canxi và các sản phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai, cá tép nhỏ ăn luôn xương luôn vỏ, cua đồng, rạm sữa…) và các thực phẩm giàu DHA (như cá béo, hải sản, gan cá, dầu cá, hạt có dầu như đậu phộng, óc chó, hạnh nhân…hay sữa được bổ sung).

Cần bổ sung thêm viên sắt và axit folic ngay từ khi có thai cho tới ít nhất 1 tháng sau sinh, uống sữa và ăn cá thường xuyên.

Nên dùng sữa có bổ sung nano canxi, là loại canxi có kích thước siêu nhỏ, để giúp tăng tối đa khả năng hấp thu. Bổ sung thêm thực phẩm giàu vitamin C (cam, bưởi, táo, dâu…) cũng giúp tăng cường hấp thu sắt và canxi. Hạn chế sử dụng trà, cà phê và nước ngọt có gas vì các loại nước uống này làm cản trở hấp thu sắt và canxi. Tăng cường tiếp xúc với nắng sáng sớm để tăng tạo vitamin D giúp hấp thu canxi hiệu quả hơn.

ThS. BS. Trần Thị Hồng Loan
Phó Chủ tịch HĐKH Viện Nghiên cứu Dinh dưỡng TPHCM