Dinh dưỡng cho mẹ bầu để thai khỏe mạnh

Nhu cầu dinh dưỡng khi có thai

Khi có thai, nhu cầu năng lượng và các dưỡng chất của mẹ đều tăng hơn so với người bình thường nhưng không phải là tăng gấp đôi, hay ăn cho hai người, mà là tăng theo nhu cầu phát triển của thai.

Để có thể mang thai khỏe mạnh, mẹ bầu cần ăn uống đầy đủ, đa dạng và cân bằng, tăng cân hợp lý, bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất,… Trong đó, cần lưu ý các dưỡng chất cần thiết sau:

Chất đạm (thịt, cá, trứng, sữa, đậu đỗ, đậu phụ…): rất quan trọng, đặc biệt trong 6 tháng cuối thai kỳ, giúp thúc đẩy phát triển nhanh các tế bào trong cơ thể bé.

Axit folic (trứng, rau xanh đậm, ngũ cốc, hạt hướng dương, đậu phộng, quả bơ, sữa có bổ sung…): giúp giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh ở thai.

Sắt (thịt đỏ, lòng đỏ trứng, gan, huyết…) và vitamin C (rau xanh đậm, trái cây tươi giàu vitamin C): cần phối hợp chế độ ăn và bổ sung viên sắt và axit folic mỗi ngày cho tới sau sinh ít nhất 1 tháng để giúp phòng chống thiếu máu ở mẹ và con.

Canxi (sữa, sữa chua, phô mai, cá nhỏ ăn cả xương, tép nhỏ ăn cả vỏ, rau màu xanh đậm…): cần thiết để xây dựng hệ xương và mầm răng cho thai.

DHA, Lutein (cá béo, hạt có dầu, sữa có bổ sung…): cần thiết cho sự phát triển não bộ, võng mạc mắt, giúp phát triển tối ưu trí não và thị giác trẻ.

I-ốt (muối i-ốt, gia vị có chứa i-ốt, hải sản biển, rong tảo biển…), kẽm (thịt, bò, gà, hải sản…): giúp thai cao lớn, khỏe mạnh, thông minh.
 
Chế độ dinh dưỡng hợp lý trong thai kỳ

1. Trong 3 tháng đầu:

Thai nhi đang hình thành các cơ quan, chưa tăng nhiều về kích thước và cân nặng nên:

• Số lần và số lượng ăn uống của mẹ bầu nên tương tự như trước khi có thai.
• Tuy nhiên, cần chú ý chất lượng bữa ăn, nên ăn đa dạng, đủ 6 nhóm thực phẩm mỗi ngày, bao gồm: tinh bột, chất béo, chất đạm, rau, trái cây tươi, sữa và các sản phẩm từ sữa. Cần ăn nhiều thức ăn động vật, sử dụng muối hay gia vị có i-ốt trong chế biến, nên ăn cá nhiều hơn thịt, bổ sung sữa dành cho mẹ bầu, sữa chua, phô mai mỗi ngày để cung cấp đầy đủ chất đạm, sắt, kẽm, i-ốt, canxi, omega 3… cho thai nhi.

2. Trong 3 tháng giữa: Thai nhi tăng nhanh về trọng lượng.

• Mẹ bầu cần ăn nhiều hơn cả về lượng và chất, có thể ăn thêm mỗi ngày 1 lưng chén cơm với đa dạng thức ăn.
• Chú ý tăng cường thức ăn từ động vật, ăn ít nhất 3 lần cá mỗi tuần, bổ sung cá tép nhỏ luôn xương luôn vỏ, ăn thêm các loại hạt có dầu, đậu đỗ, rau quả tươi đủ loại, rong tảo biển, sử dụng muối i-ốt trong chế biến, uống 2 ly sữa mỗi ngày.

3. Trong 3 tháng cuối:

Thai nhi tăng thêm về cân nặng và tăng nhanh về chiều cao.

• Mẹ cần ăn nhiều hơn nữa và tiếp tục ăn đa dạng để cung cấp đủ dưỡng chất cho thai. Mỗi ngày mẹ có thể tăng thêm 1 chén cơm với đầy đủ thức ăn từ thịt, cá, trứng, tôm, tép, cua, lươn, rong tảo biển…, rau xanh, củ quả tươi, tiếp tục sử dụng muối i-ốt.
• Uống 2-3 ly sữa mỗi ngày, bổ sung sữa chua, phô mai để giúp con tăng trưởng tốt.

ThS. BS. Trần Thị Hồng Loan
Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học Viện Nghiên cứu Dinh dưỡng TPHCM