Dinh dưỡng khi mang thai

Để có một thai kỳ khỏe mạnh:

Tăng năng lượng khẩu phần để nuôi dưỡng thai nhi:

Thai phụ cần thêm 350kcal mỗi ngày so với trước lúc mang thai để bào thai phát triển thành một trẻ sơ sinh cân nặng từ 3kg đến 3,4kg và dự trữ năng lượng, dưỡng chất cho việc nuôi con bằng sữa mẹ.

Chất đạm giúp thai nhi tăng trưởng và hình thành các cơ quan:

Lượng đạm cần tăng thêm mỗi ngày là 15g; các axit amin thiết yếu như histidine, isoleucine, leucine, lysine, methionine, phenylalanine, threonine, tryptophan, valine cũng cần cung cấp đủ vì thai nhi không tự tổng hợp được.

Chất sắt giúp mẹ tròn con vuông:

Thiếu máu do thiếu chất sắt rất thường gặp khi mang thia và gây ra những hậu quả trầm trọng, như mẹ dễ đuối sức trong lúc chuyển dạ dẫn đến con bị ngạt khi sinh, trẻ sinh ra nhẹ cân, tỷ lệ mắc bệnh nhiễm trùng cao ở cả mẹ lẫn con. Vì vậy, thai phụ cần bổ sung từ 30 - 60mg sắt mỗi ngày, thời gian bổ sung kéo dài từ khi xác định có thai cho đến sau khi sinh 1 tháng.

Bổ sung Folic acid ngay khi có ý định mang thai:

Bổ sung mỗi ngày là 400 – 800mcg folic acid sẽ phòng ngừa cho thai nhi các dị tật do khiếm khuyết ống thần kinh, như thai vô sọ, thoát vị não - màng não, hở đốt sống, gai đôi cột sống. Ống thần kinh được hình thành trong 4 tuần đầu của thai kỳ, nên việc bổ sung cần thực hiện ngay khi có ý định mang thai cho đến hết 3 tháng đầu của thai kỳ. Folic acid có nhiều trong thịt bò, gan, giá sống, rau xanh, củ cải, bộng cải, đậu nành,… nhưng thai phụ dễ bị thiếu vì Folic acid dễ bị hủy bởi nhiệt độ và ánh sáng mặt trời.

Bổ sung can xi giúp trẻ có chiều cao tốt từ trong bụng mẹ:

Bổ sung đủ 1.200mg mỗi ngày (tăng 400mg so với lúc không mang thai) sẽ mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho thai phụ, như giảm nguy cơ tăng huyết áp thai kỳ, duy trì tốt mật độ xương của mẹ và bảo đảm quá trình khoáng hóa xương của con.

Ăn đủ lượng chất xơ giúp phòng ngừa táo bón:

Chất xơ có nhiều trong các loại rau, củ, trái cây, cám của ngũ cốc hoặc hạt lương thực, thực phẩm công nghiệp có bổ sung chất xơ,... thai phụ cần nhận đủ 25 – 30g chất xơ mỗi ngày.

Chế độ ăn khi mang thai:

• Ăn 3 bữa ăn chính với lượng cơm và thức ăn bằng hoặc nhiều hơn lúc  trước khi mang thai.
• Ăn đủ 400g rau, củ mỗi ngày và ăn thêm trái cây theo mùa ngay sau bữa ăn chính.
• Ăn thêm 2 – 3 bữa phụ, chọn món ăn cho bữa phụ theo các tiêu chí:
  • Phù hợp với thời gian và điều kiện làm việc của thai phụ.
  • Đáp ứng hầu hết các mục tiêu đã nêu ở phần trên: giàu năng lượng, đủ các dưỡng chất thiết yếu và giàu chất xơ.
  • Dễ dàng kiểm soát năng lượng cung cấp từ thực phẩm, điều này giúp điều chỉnh lượng thực phẩm sử dụng theo sự tăng cân: dùng nhiều hơn khi tăng cân không đủ, giảm bớt khi tăng cân quá nhiều.

Sữa dành cho phụ nữ mang thai thường được ưu tiên chọn vì đáp ứng đầy đủ các tiêu chí, nếu là sữa được pha sẵn rồi đóng gói thì sẽ càng tiện lợi hơn. Thỉnh thoảng, có thể thay sữa bằng các món ăn khác như chè, khoai chiên, sinh tố có sữa, các loại bánh,…để tạo cảm giác ngon miệng và dễ chịu trong thai kỳ.

 BSCK1. Nguyễn Thị Ngọc Hương
Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Dinh dưỡng TPHCM